Συμβουλές προς τους γονείς και όχι μόνο
Της Ιφιγένειας Στυλιανού
Όπως σε όλες τις αλλαγές, έτσι και σε αυτήν, η οικογένεια καλείται να προσαρμοστεί απέναντι σε κάτι καινούργιο, κάτι που πιθανόν να δημιουργήσει δυσκολίες, ιδιαίτερα στα πιο νεαρά μέλη της οικογένειας. Το νέο παιδάκι φέρνει μαζί του χαρά, χαμόγελα και γιορτή, ενώ την ίδια στιγμή απαιτεί την αλλαγή στο πρόγραμμα και στην υφιστάμενη κατάσταση όλων, ακόμη και των υπόλοιπων παιδιών στην οικογένεια.
Ενώ το νέο μωρό μπορεί να θεωρηθεί από τη μια σαν δώρο για τα αδέλφια του -τα οποία ίσως και να το ζητούσαν για καιρό- από την άλλη έρχεται για να «κλέψει» το χρόνο με τη μαμά, τη σημασία του μπαμπά και το χώρο στο σπίτι· μια τέτοια σύγκρουση είναι πιθανόν να κυριαρχεί στο μυαλό των παιδιών: ανυπομονησία για τον ερχομό του αδελφού/ής τους και από την άλλη απειλή και φόβος απέναντι στη νέα πραγματικότητα.
Θυμός, ζήλια, κλάμα…
Αυτή η σύγκρουση μπορεί να φέρει αρνητικές συμπεριφορές και συναισθήματα στα παιδιά της οικογένειας όπως θυμό, ζήλια, φωνές, κλάμα, πείσμα, σωματικά συμπτώματα, παλινδρομήσεις (ίσως δηλαδή επιστρέψουν σε παλαιότερες συνήθειες π.χ. γάλα από μπιμπερό), πριν και μετά από τη γέννηση του νέου παιδιού.
Προετοιμάστε εγκαίρως το παιδί, ώστε να του δώσετε χρόνο να προσαρμοστεί. Τα παιδιά από μικρά χρειάζεται να γνωρίζουν τι να περιμένουν, ειδικά όταν οι αλλαγές τα επηρεάζουν άμεσα σε πρακτικό και συναισθηματικό επίπεδο. Ανακοινώστε τον ερχομό του μωρού (καλύτερα μετά τον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης), αναπτύσσοντας μια θετική συζήτηση μαζί του και επιτρέποντάς του να εκφράσει τα συναισθήματά του για αυτή την αλλαγή. Περιγράψτε του αυτή την κατάσταση με απλά λόγια. Διαβεβαιώστε το πως αυτή η αλλαγή δεν θα επηρεάσει καθόλου την αγάπη που έχετε για το ίδιο!
Είναι σημαντικό το παιδί να νιώθει ότι συμμετέχει μαζί σας στη διάρκεια της κύησης και της γέννησης. Εξηγήστε και συζητήστε μαζί με το παιδί τις αλλαγές που θα βιώσει όλη η οικογένεια και ζητήστε τη δική του βοήθεια (η οποία θα είναι ανάλογη με την ηλικία του και τα ενδιαφέροντά του) σε αυτή την αλλαγή π.χ. «Το νέο σου αδελφάκι θα χρειαστεί ένα δικό του δωμάτιο. Θα ήθελες να φτιάξουμε μαζί έναν πίνακα για αυτό το δωμάτιο;»
Δώστε ρόλο στο παιδί
Δώστε στο παιδί σας ρόλους, ώστε να νιώσει ενεργό σε αυτή τη διαδικασία, π.χ. επιτρέψτε του να σας βοηθήσει στην προετοιμασία της βαλίτσας για το μαιευτήριο.
Κάντε την αλλαγή πιο οικεία: επισκεφτείτε φίλους ή συγγενείς που έχουν μικρότερα παιδιά και εξηγήστε του πώς θα μοιάζει το καινούργιο του αδελφάκι, τις ανάγκες του και τον τρόπο με τον οποίο θα αλληλεπιδρά μαζί του τον πρώτο καιρό, π.χ. «Τα βρέφη είναι πολύ μικρά… και εσύ ήσουν κάποτε τόσο μικρούλης! Άρα χρειάζονται προσοχή. Στην αρχή δεν θα μπορείς να παίξεις μαζί του, αλλά θα μπορείς να το βλέπεις, να του κάνεις ζωγραφιές και να βοηθάς τους γονείς να το ντύνουν! Θα μπορείς εσύ να του διαλέγεις τα ρούχα! Πιθανόν να κλαίει κάποιες στιγμές… έτσι κάνουν τα μικρά παιδάκια μέχρι να μεγαλώσουν!»
Επίσης, προετοιμάστε το για τις καθημερινές αλλαγές που θα επέλθουν και δικαιολογήστε του αυτές που πιθανόν να το ενοχλήσουν στο μέλλον, π.χ. «Όταν θα γεννηθεί το μωράκι, η μαμά θα χρειαστεί να περνάει χρόνο μαζί του. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αγάπη της μαμάς θα αλλάξει για εσένα! Θα σε αγαπάω το ίδιο με σήμερα. Τις στιγμές που θα είμαι με το αδελφάκι θα μπορείς και εσύ να με βοηθάς. Θα είναι πολύ σημαντική η βοήθειά σου. Θα μπορούμε να το κάνουμε μαζί μπάνιο και να το νανουρίζουμε!»
Ισάξια προσοχή
Ενημερώστε τους φίλους και συγγενείς ότι είναι σημαντικό και οι ίδιοι να μοιράζουν ισάξια την προσοχή τους κατά τις επισκέψεις τους στο σπίτι! Προλάβετε τον ενθουσιασμό τους για το νέο μωρό και υπενθυμίστε τους ότι είναι απαραίτητο να δώσουν την αντίστοιχη σημασία και στα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας. Με αυτό τον τρόπο μειώνουμε τις πιθανότητες σύγκρισης των παιδιών μας με το βρέφος και τα αισθήματα απειλής και ζήλιας που μπορεί να αναπτυχθούν.
Ο ερχομός του νέου παιδιού κρύβει από μόνος του αρκετές αλλαγές. Προσπαθήστε να τις μειώσετε όσο φυσικά σας επιτρέπουν οι συνθήκες. Κρατήστε δηλαδή το χρόνο που περνάτε με τα άλλα σας παιδιά και διατηρήστε τις παλιές σας συνήθειες, π.χ. το παραμυθάκι το απόγευμα, την καθημερινή επικοινωνία και φροντίδα. Μην ξεχνάτε πως και τα μεγαλύτερά σας παιδιά έχουν την ανάγκη της καθημερινής σας φροντίδας και προσοχής και πως για αυτά είστε τα σημαντικότερα πρόσωπα στη ζωή τους. Μην ξεχνάτε ποτέ πόσο σημαντική είναι η αγκαλιά, η σημασία και η αγάπη σας και για τα άλλα σας παιδιά!
