Για ποιον τύπο προσωπικότητας ο κίνδυνος καρδιαγγειακού επεισοδίου είναι υψηλότερος; Οι επιστήμονες εξηγούν πώς συμπεριφέρονται όσοι κινδυνεύουν περισσότερο, αλλά και τι μπορούν να κάνουν για να μετριάσουν τον κίνδυνο
Ο όρος «προσωπικότητα τύπου Α» αναδείχθηκε πρώτη φορά στη δεκαετία του 1950 και αναφερόταν σε ανθρώπους επιθετικούς, φιλόδοξους, ανταγωνιστικούς και αγχώδεις για τον χρόνο. Αλλά η θεωρία ότι οι άνθρωποι με αυτού του είδους την προσωπικότητα έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφράγματος από τους πιο χαλαρούς χαρακτήρες αποδείχθηκε ότι δεν ευσταθεί απόλυτα όπως αποκάλυψαν μεταγενέστερες μελέτες του 1980 και 1990.
Στις αρχές του 2000, όμως, την προσοχή κέντρισε ένας άλλος τύπος προσωπικότητας. Ο τύπος D αναφέρεται σε ανθρώπους αγχώδεις, ευέξαπτους και θυμωμένους, οι οποίοι τείνουν να αισθάνονται άσχημα σε κοινωνικές καταστάσεις και να μην νιώθουν άνετα να ανοιχθούν σε άλλους. Σύμφωνα με μια επανεξέταση του 2018 που δημοσιεύθηκε στο Current Cardiology Reports, η προσωπικότητα τύπου D αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. Ο επικεφαλής συγγραφέας και ψυχολόγος Johan Denollet περιέγραψε πρώτος την προσωπικότητά αυτή.
«Η εξωτερική έκφανση του χαρακτήρα μας που ονομάζουμε προσωπικότητα επηρεάζει ό,τι συμβαίνει βιολογικά σε μοριακό επίπεδο. Τα αρνητικά συναισθήματα που χαρακτηρίζουν τις προσωπικότητες τύπου D πυροδοτούν την απόκριση του στρες στο σώμα. Οι επαναλαμβανόμενες αυξήσεις των ορμονών του στρες μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση και τις πιθανότητες θρόμβωσης στο αίμα. Το στρες επίσης ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα πυροδοτώντας τη φλεγμονή που καταστρέφει τα αιμοφόρα αγγεία», εξηγεί χαρακτηριστικά ο Δρ. Michael C. Miller, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard.
Θετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι με πιο χαρούμενη και αισιόδοξη προσωπικότητα φαίνεται πως έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακά προβλήματα. «Ένας άνθρωπος με ιδιοσυγκρασία που προσφέρεται για πιο αγαθές ενέργειες έχει καλύτερα καρδιαγγειακά αποτελέσματα», επισημαίνει ο Δρ. Miller. Οι άνθρωποι με γενικά θετική οπτική για τη ζωή τείνουν, επίσης, να είναι περισσότερο κινητοποιημένοι και παραγωγικοί. Αυτά τα χαρακτηριστικά καθιστούν πιο εύκολη την πραγμάτωση δράσεων που ωφελούν την καρδιά, όπως η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η ανάπτυξη υποστηρικτικών σχέσεων με άλλους ανθρώπους.
«Αν, πάντως, τείνετε να έχετε στοιχεία της προσωπικότητας τύπου D, δεν χρειάζεται μα ανησυχείτε. Πολλοί άνθρωποι τύπου D είναι υγιείς και λειτουργικοί. Αλλά για όσους πάσχουν από καρδιακές παθήσεις, τα προγράμματα θετικής ψυχολογίας αποτελούν ελπιδοφόρες παρεμβάσεις», υποστηρίζει επιστημονική δήλωση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Ένωσης για τη σύνδεση μυαλού-καρδιάς-σώματος που δημοσιεύθηκε στο Circulation.
Η πρακτική του διαλογισμού, η οποία ενθαρρύνει τη συγκέντρωση της προσοχής και την αποδοχή των συναισθημάτων κάθε στιγμή, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη για τους κακεντρεχείς ή ευέξαπτους ανθρώπους.
«Μπορείτε να μάθετε τον εαυτό σας να δίνει προσοχή σε συναισθήματα που εμφανίζονται στις διάφορες καταστάσεις και να αναγνωρίζει ότι δεν χρειάζεται να αντιδράσει. Όσο περισσότερο κάθεστε και το παρατηρείτε, τόσο θα συνειδητοποιείτε ότι αποτελεί μια στάση ζωής που σας βοηθά να αποκτήσετε προοπτική», καταλήγει ο Δρ. Miller.
