Παιχνίδια, που σχεδιάστηκαν ή χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων, στοχεύουν να συμβάλουν -σε έναν βαθμό- να φτάσουμε σε βαθιά γεράματα, με το μυαλό μας να λειτουργεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να μην είμαστε εξαρτημένοι από άλλους ανθρώπους. Πρόκειται για ψηφιακές εφαρμογές ή παιχνίδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ψυχαγωγία, αλλά έχουν επιπλέον και άλλους σημαντικούς σκοπούς, όπως την εκπαίδευση και τη μόρφωση, την επικοινωνία ή την προώθηση της χρήσης νοητικών, σωματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Υπάρχουν τέτοια παιχνίδια, που είναι ειδικά σχεδιασμένα και στοχεύουν σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, όπως π.χ. άτομα με άνοια.
Ένα νέο παιχνίδι για κινητά, για την ανάπτυξη νοητικών δεξιοτήτων
Στη δημιουργία ενός τέτοιου σοβαρού παιχνιδιού για κινητά για την ανάπτυξη νοητικών δεξιοτήτων και τη διδασκαλία εννοιών σε ενήλικες με νοητικές δυσκολίες στοχεύει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Games4CoSkills, που είναι χρηματοδοτούμενο από το Erasmus +. Το πρόγραμμα αυτό άρχισε να υλοποιείται τον Δεκέμβριο του 2021, με τη συνεργασία έξι χωρών (Αυστρία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρος, Τουρκία) και θα ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών.
Στις προτεραιότητες του προγράμματος αυτού είναι η ενίσχυση της διαθεσιμότητας ευκαιριών μάθησης έτσι ώστε να ενταχθεί ένας άνθρωπος που έχει νοητική διαταραχή, η οποία αποτελεί εμπόδιο για τη νοητική του πρόοδο, την εκπαίδευση και την κατάρτισή του. Στο πρόγραμμα αυτό θα συμμετάσχουν συνολικά 120 ενήλικες (20 από κάθε χώρα) καθώς και 60 εκπαιδευτές ενηλίκων (10 από κάθε χώρα).
Το πρόγραμμα παρουσίασε, στη διάρκεια διαδικτυακής εκδήλωσης που διοργάνωσε πρόσφατα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών (Alzheimer Hellas), η υπεύθυνή του, λογοθεραπεύτρια Αρίστη Αλωπούδη. Να σημειωθεί ότι εταίρος του προγράμματος αυτού στην Ελλάδα είναι η Alzheimer Hellas.
«Το πρόγραμμα αυτό είναι μια νέα ευρωπαϊκή προσπάθεια, η οποία στοχεύει στη μάθηση για τη μάθηση, στην ουσία να βρεθεί ένας κατάλληλος τρόπος, μέσω του οποίου τα άτομα που έχουν νοητική διαταραχή να μπορούν με κάποιον τρόπο να ενισχύουν τις νοητικές δεξιότητες και να μαθαίνουν. Επομένως σαν αποτέλεσμα θα έχουμε την κοινωνική συμμετοχή των ατόμων αυτών και με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί ο κοινωνικός τους αποκλεισμός. Σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, τα αποτελέσματα έχουν δείξει ότι το 87% των ανθρώπων με νοητική διαταραχή εμφανίζουν μια πιο αργή μάθηση κι επομένως χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Με την κατάλληλη υποστήριξη μπορούν να έχουν πρόσβαση στη μάθηση και να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους. Επομένως έχουν την ικανότητα να βελτιωθούν μέσω βοήθειας», σημείωσε κατά την παρουσίαση η κ. Αλωπούδη.
Παράλληλα ανέφερε ότι έρευνες σχετικά με τα βιντεοπαιχνίδια που έχουν χρησιμοποιήσει νευροψυχολογικά λογισμικά, έδειξαν πως μπορεί να επιτευχθεί μία παρέμβαση, το αποτέλεσμα της οποίας είναι και η στοιχειώδης μάθηση. Σημείωσε, επίσης, ότι μία άλλη έρευνα που έγινε σε ενήλικες έδειξε πως όταν ασχολείται ένα άτομο, μία ώρα την ημέρα, για τέσσερις με πέντε μέρες την εβδομάδα, επί 8 με 10 εβδομάδες, προκύπτει μια ενίσχυση των δεξιοτήτων που δεν αφορούν μόνο την ενίσχυση των νοητικών δεξιοτήτων αλλά και την ψυχολογία και την υγεία. Ανέφερε επίσης ότι έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ για τα οφέλη των βιντεοπαιχνιδών έδειξε ότι το 97% όχι μόνο ενηλίκων αλλά και παιδιών που ασχολούνται καθημερινά μία ώρα την ημέρα με βιντεοπαιχνίδια έχει σημαντικά οφέλη καθώς ενισχύθηκε το νοητικό τους επίπεδο.
Πολύχρωμες ανθοδέσμες και άλλα διασκεδαστικά σοβαρά παιχνίδια
Οι «Πολύχρωμες ανθοδέσμες», οι «Σπεσιαλιτέ», τα «Συναισθήματα», οι «Σκηνοθέτες», η «Παρατήρηση πουλιών», η «Λαϊκή αγορά», ο «Επόμενος προορισμός», το «Βρες το» είναι οι τίτλοι των οκτώ σοβαρών παιχνιδιών του προγράμματος Bridge, τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται, στοχεύοντας, με έναν ευχάριστο τρόπο, να βοηθήσουν στη βελτίωση των νοητικών και συμπεριφορικών συμπτωμάτων στην άνοια. Τα τέσσερα πρώτα είναι επιτραπέζια, ενώ τα υπόλοιπα παίζονται μέσω κινητών τηλεφώνων. Το πρόγραμμα Bridge είναι ένα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα που ολοκληρώθηκε το 2021 και στο οποίο συντονιστής ήταν η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.
Εξάλλου, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος έχει δημιουργηθεί, με τη συμμετοχή της Alzheimer Hellas, η πλατφόρμα AD-Gαming, που στοχεύει στην κατάρτιση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με νόσο Alzheimer, μέσω των 25 σοβαρών παιχνιδιών, τα οποία μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να κατεβάσει από το Google Play.
«Τα τελευταία χρόνια, και πόσο μάλλον τώρα την περίοδο της πανδημίας, βλέπουμε ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν όλο και περισσότερο ρόλο στη ζωή μας, αποτελούν πλέον μια προέκταση του χεριού μας, ειδικά μέσα από το κινητό τηλέφωνο. Αλλά παρατηρείται επίσης, βάσει μελετών, ότι δεν υπάρχει αρκετή ενημέρωση για το πώς να χρησιμοποιούνται αυτές οι νέες τεχνολογίες, κυρίως τα παιχνίδια που υπάρχουν στα κινητά, προκειμένου να εξασκούμε τις νοητικές μας λειτουργίες και να μην φθίνει η μνήμη μας, ο προσανατολισμός, η ικανότητά μας να θυμόμαστε, να κάνουμε υπολογισμούς. Δεν υπάρχει αρκετή πληροφόρηση για το πώς να τα χρησιμοποιούμε σωστά», σημείωσε, κατά τη διάρκεια της ίδιας εκδήλωσης, η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μακρή, η οποία ήταν υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματος Bridge και της πλατφόρμας AD Gaming στην Ελλάδα.
Η κ Μακρή σημείωσε ότι τα σοβαρά παιχνίδια δεν δημιουργούνται με βασικό σκοπό τη διασκέδαση, αλλά με βασικό στόχο την καλλιέργεια και την ενδυνάμωση των νοητικών λειτουργιών.
«Έχει βρεθεί, βάσει των αποτελεσμάτων κάποιων ερευνών, ότι ενεργοποιούν τόσο τις νοητικές αλλά και τις σωματικές λειτουργίες, βοηθάνε πολύ στην κοινωνική αλληλεπίδραση, αποτελούν μια ευκαιρία για Διά Βίου Μάθηση και συμβάλλουν στην καταπολέμηση του στίγματος», πρόσθεσε η κ. Μακρή.
