Η ψυχολογία της διατροφής είναι η μελέτη που ερευνά πώς οι γνωστικές επιλογές, επηρεάζουν τη διατροφή, την ψυχολογική υγεία και τη συνολική υγεία του ατόμου. Επιπλέον, επιδιώκει να κατανοήσει τη σχέση ανάμεσα στην διατροφική συμπεριφορά και τη ψυχική υγεία και ευεξία.
H διατροφική ψυχολογία είναι ένα υπο-πεδίο της ψυχολογίας και συγκεκριμένα της ψυχολογίας στην υγεία. Μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, όπως ψυχολογία, διαιτολογία κλπ. Πρόκειται για ένα αρκετά νέο πεδίο με σύντομη ιστορία που έχει ήδη αρχίσει να παρέχει πληροφορίες και γνώσεις στην ψυχολογία. Υπάρχει μια αντιπαράθεση στην ψυχολογία της διατροφής, καθώς θεωρείται ότι το θέμα μπορεί να προβληθεί με δύο διαφορετικούς τρόπους:
α) Σύμφωνα με την πρώτη πλευρά, φαίνεται πως η διατροφή είναι υπαίτια και επηρεάζει ψυχολογικές λειτουργίες ή επιλογές.
β) Από την άλλη πλευρά, πολλοί υποστηρίζουν ότι συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή ότι η συμπεριφορά ενός ατόμου μπορεί να επηρεάζει τη διατροφή και την υγεία.
Ας δούμε όμως κάποιες κατηγορίες συστατικών και πως αυτές επηρεάζουν τη υγεία μας και φυσικά την ψυχολογία μας:
Πρωτεΐνες
Οι πρωτεΐνες είναι το βασικότερο συστατικό για όλα τα όργανα του σώματος, τα νεύρα και τα κύτταρα και βοηθά στην ανάπτυξη δύο πολύ σημαντικών νευροδιαβιβαστών, της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης. Η παραγωγή της σεροτονίνης βασίζεται σε ένα αμινοξύ, την τρυπτοφάνη, που πρέπει να λαμβάνεται από τη διατροφή, μιας και ο οργανισμός δεν τη συνθέτει. Επιπλέον και οι δύο αυτές ουσίες αποτελούν και τις λεγόμενες ορμόνες της “ευτυχίας”.
Υδατάνθρακες
Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν υδατάνθρακες προκαλεί ευνοούν την καλή υγεία, την χαλάρωση και την απαλλαγή από εκνευρισμό. Οι υδατάνθρακες είναι πολύ σημαντικοί για το σώμα, μιας και αυτό τους επεξεργάζεται κατάλληλα και παράγει ορμόνες. Θα πρέπει όμως να υπάρχει προσοχή στο είδος του υδατάνθρακα προς κατανάλωση, μιας και το σώμα μας έχει διαφορετικούς μηχανισμούς επεξεργασίας των διαφόρων ειδών υδατανθράκων.
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D φαίνεται να αυξάνει την διάθεση μέσω αύξησης των επιπέδων της σεροτονίνης. Είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία συνθέτεται στον οργανισμό κυρίως μέσω της επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου στο δέρμα μας αλλά προσλαμβάνεται και από την κατανάλωση ορισμένων τροφών με κύριο ρόλο την σωστή ανάπτυξη των οστών μας και την προαγωγή στην υγεία του σκελετού μας.
Σοκολάτα
Η σοκολάτα περιέχει πολλές χημικές ουσίες (πάνω από 300) που σχετίζονται με τη δράση της στο νευρικό σύστημα. Συγκεκριμένα, περιέχει ουσίες με δράση όμοια με αυτή των κανναβοειδών, που επιδρούν σε ορισμένους νευροϋποδοχείς του εγκεφάλου, οπότε και εκκρίνεται η ντοπαμίνη που επιφέρει την καλή σωματική υγεία και ευφορία.
Καφεΐνη
Η καφεΐνη λειτουργεί ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος αυξάνοντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι ένα νευροδιαβιβαστής που δραστηριοποιεί το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Σε μικρές ποσότητες βελτιώνει τις πνευματικές ικανότητες γιατί προκαλεί εγρήγορση και ελαττώνει το αίσθημα της κόπωσης του ατόμου. Η υπερβολική κατανάλωσή της όμως ενοχοποιείται για εκδηλώσεις νευρικότητας, άγχους και αϋπνίας. Σε άτομα που δεν πίνουν συχνά ή καθόλου καφέ αρκούν και μικρές ποσότητες καφές, για να προκαλέσουν τα παραπάνω αρνητικά συμπτώματα.
Αλκοόλ
Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι η μετριασμένη κατανάλωση αλκοόλ βοηθά το άτομο να χαλαρώσει και να αποφορτιστεί από την ένταση της ημέρας. Οι μεγάλες όμως ποσότητες κατανάλωσης αλκοόλης ενδέχεται να μειώσουν την καλή διάθεση του ατόμου, εντείνοντας το στρες και να προκαλέσουν διαταραχές στο ύπνο.
Αν λοιπόν, υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα τα οποία κυριαρχούν στην καθημερινή σας ζωή, τότε πρέπει να προσαρμόστε το διαιτολόγιό σας στις καθημερινές σας ανάγκες. Προκειμένου να σας χαρίσει μια πιο ισορροπημένη ψυχική υγεία και ζωντάνια. Ιδανικά θα μπορούσε να συνδυαστεί και η ενασχόληση με κάποια αγαπημένη δραστηριότητα. Ή η επικοινωνία με άτομα του στενού οικογενειακού και φιλικού κύκλου.
