Το εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19 των Pfizer/BioNTech και της Moderna είναι βασισμένα στην τεχνολογία mRNA (αγγελιοφόρο RNA) και χρειάζεται ειδικό χειρισμό, τόσο κατά την αποθήκευση, όσο και κατά την συντήρηση και χορήγησή του.
Όπως είναι ήδη γνωστό, το Comirnaty (όπως είναι πλέον η εμπορική ονομασία του), το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech πρέπει να αποθηκεύεται στους -70 βαθμούς Κελσίου, προκειμένου να μένει σταθερό και αναλλοίωτο το αγγελιοφόρο RNA (mRNA), το οποίο δίνει στον οργανισμό μας οδηγίες για την παραγωγή της πρωτεΐνης-ακίδας S του SARS-CoV-2. Το κάθε φιαλίδιο επαρκεί για τη χορήγηση πέντε (μονο)δόσεων των 0,3mL, πράγμα που σημαίνει ότι από τη στιγμή που αποψύχεται και ανοίγει ως συσκευασία πρέπει και να χορηγείται εντός λίγων ωρών σε ισάριθμους πολίτες.
Τα φιαλίδια φτάνουν από τις κεντρικές αποθήκες στα εμβολιαστικά κέντρα σε ειδικά δοχεία θερμικής αποστολής που περιέχουν ξηρό πάγο. Εν συνεχεία, σε κάθε εμβολιαστικό κέντρο αποθηκεύονται σε καταψύκτη εξαιρετικά χαμηλής θερμοκρασίας, μακριά από φως. Αν δεν είναι διαθέσιμο τέτοιος καταψύκτης, τότε συνιστάται τα φιαλίδια να μένουν στο δοχείο θερμικής αποστολής, ως προσωρινός χώρος αποθήκευσης (για έως και 20 ημέρες), αρκεί να αναπληρώνεται ο ξηρός πάγος.
Επειδή κάθε Comirnaty μετά την ανασύστασή του «παράγει» πέντε μονοδόσεις, πρέπει να γίνεται αυστηρή αντιστοίχιση των ραντεβού των πολιτών και της απόψυξης των φιαλιδίων. Τα μη αραιωμένα φιαλίδια πολλαπλών δόσεων, λοιπόν, χρειάζονται απόψυξη πριν χρησιμοποιηθούν. Αυτό γίνεται τοποθετώντας τα σε απλό ψυγείο (2-8 βαθμών Κελσίου), ενώ τα μη ανασυσταθέντα φιαλίδια μπορούν να μείνουν στο ψυγείο για έως και 5 ημέρες ή 120 ώρες. Η διαδικασία της απόψυξης ενός μεμονωμένου φιαλιδίου μπορεί να γίνει εντός 30 λεπτών ενώ αν πρόκειται για πολλαπλά φιαλίδια τότε μπορεί να απαιτούνται 3 ώρες. Μια μονοδόση μπορεί να χορηγηθεί και πιο γρήγορα αν το φιαλίδιο αφεθεί να ξεπαγώσει σε θερμοκρασία δωματίου (έως 25 βαθμοί Κελσίου) για 30 λεπτά.
Αφού το εμβόλιο έχει αποψυχθεί για να χορηγηθεί χρειάζεται να γίνει προσθήκη ενός διαλύτη, καθώς πιο πριν αυτό που περιέχει το φιαλίδιο είναι ένα εναιώρημα (μίγμα στερεών σωματιδίων που αιωρούνται μέσα σε υγρό ή αέριο) λευκού ή υπόλευκου χρώματος.
Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό πρέπει να καθαρίσει καλά το πώμα του φιαλιδίου με αλκοολούχο διάλυμα, αφού πρώτα το ανακινήσει ελαφρώς, και εν συνεχεία με μια σύριγγα να προσθέσει συγκεκριμένη ποσότητα χλωριούχου νατρίου. Μετά την προσθήκη του διαλύτη το φιαλίδιο πρέπει να ανακινηθεί ήπια 10 φορές για να γίνει η ανάμιξη και να επιτευχθεί η ανασύσταση του εμβολιου. Από τη στιγμή της ανασύστασης πρέπει οι μονοδόσεις θα χορηγηθούν εντός έξι ωρών, αλλιώς το φιαλίδιο πρέπει να πεταχτεί.
Το χλωριούχο νάτριο που έχει επιλεγεί ως διαλύτης για την ανασύσταση του Comirnaty είναι ουσιαστικά καθαρισμένο/αποσταγμένο νερό με πολύ μικρή ποσότητα χλωριούχου νατρίου. Ο διαλύτης αυτός χρησιμοποιείται και σε άλλα φάρμακα και δεν έχει ανεπιθύμητες ενέργειες εάν κατά λάθος χορηγηθεί μόνος του. Σε αυτή την περίπτωση, φυσικά, γίνεται κατανοητό ότι δεν μπορεί να προκαλέσει και ανοσολογική απόκριση. Συνεπώς, και πάλι το άτομο θα πρέπει να λάβει μια δόση του ανασυσταθέντος εμβολίου για να θεωρηθεί εμβολιασμένο.
Η ανασύσταση του εμβολίου δεν μπορεί να γίνει με κάποιον άλλο διαλύτη και μάλιστα βάσει των οδηγιών αντενδείκνυται η προσθήκη βακτηριοστατικού χλωριούχου νατρίου ή οποιοδήποτε άλλου αραιωτικού μέσου.
Από το θεραπευτικό πρωτόκολλο είναι γνωστό ότι η δεύτερη δόση πρέπει να χορηγηθεί 21 ημέρες μετά την πρώτη. Εάν όμως η δεύτερη δόση χορηγηθεί σε λιγότερο από 19 ημέρες από την πρώτη τότε θεωρείται άκυρη και χρειάζεται να χορηγηθεί και μια τρίτη δόση για την ολοκληρωμένη ανοσοπροστασία του ατόμου. Η τρίτη αυτή δόση πρέπει να γίνει σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον 21 ημερών μετά την δεύτερη (άκυρη) δόση.
