Με τον δρα Πανίκο Όξινο*
• 4% του πληθυσμού του πλανήτη θα παρουσιάσει κρίση πανικού έστω και μια φορά στη ζωή του
• Μεταξύ των γυναικών η συχνότητα των κρίσεων είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τους άντρες και η πιο επικίνδυνη ηλικία είναι μεταξύ 20-35 χρόνων
Ένα από τα προβλήματα υγείας που ταλαιπωρούν μεγάλο αριθμό ανθρώπων πάνω στον πλανήτη σήμερα είναι και οι κρίσεις πανικού. Μαζί με την κατάθλιψη συναντώνται ολοένα και πιο συχνά, ιδιαίτερα στις σύγχρονες, ανεπτυγμένες κοινωνίες. Όπως δείχνουν έρευνες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, μετά το 2020 οι δύο αυτές ασθένειες αναμένεται να ανέβουν στην πρώτη θέση μεταξύ των προβλημάτων υγείας που εμφανίζονται πιο συχνά.
Οι κρίσεις πανικού χαρακτηρίζονται από μια περίοδο έντονου φόβου δυσφορίας που παρουσιάζεται ξαφνικά, κορυφώνεται σε λίγα λεπτά και συνοδεύεται από σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Στη διάρκεια της κρίσης ο ασθενής νιώθει την καρδιά του να κτυπά δυνατά, ιδρώνει, τρέμουν τα χέρια του, ζαλίζεται και συχνά αισθάνεται ότι είναι έτοιμος να λιποθυμήσει. Επίσης μπορεί να νιώσει αδυναμία, πόνο στο στήθος, δυσκολία να αναπνεύσει, ίλιγγο, ναυτία ή αίσθημα μη πραγματικού. O συνδυασμός αυτών των συμπτωμάτων διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Βιώνοντας όλα αυτά ο ασθενής αρχίζει να πιστεύει ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει με την υγεία του. Νιώθει ότι μπορεί να πάθει καρδιακό επεισόδιο, εγκεφαλικό, να τρελαθεί ή να πεθάνει και ο φόβος μετατρέπεται σε πανικό. Γι’ αυτόν το λόγο οι περισσότεροι ασθενείς όταν περάσει η κρίση, αρχίζουν να επισκέπτονται γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων ψάχνοντας να βρουν τι τους συμβαίνει, συνήθως όμως χωρίς αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα βέβαια η ζωή του ασθενή δεν απειλείται. Η πολύ δυσάρεστη κατάσταση που βιώνει είναι τις περισσότερες φορές αποτέλεσμα έντονου άγχους με καταθλιπτικά στοιχεία, το οποίο σωματοποιείται, μετατρέπεται δηλαδή σε κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρονται πιο πάνω. Βέβαια η συχνή εμφάνιση τέτοιων κρίσεων, παρ’ όλο που δεν απειλεί τη ζωή αυτού που υποφέρει, επηρεάζει την ποιότητά της και έχει αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις του με το περιβάλλον.
Οι έρευνες δείχνουν ότι ένα 4% του πληθυσμού του πλανήτη θα παρουσιάσει κρίση πανικού, έστω και μια φορά στη ζωή του. Μεταξύ των γυναικών η συχνότητα αυτών των κρίσεων είναι 4 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τους άντρες και η πιο επικίνδυνη ηλικία είναι μεταξύ 20-35 χρόνων.
Αιτίες που τις προκαλούν
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, τα πράγματα στα οποία δίνει αξία σήμερα ο άνθρωπος δημιουργούν ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την εμφάνιση των κρίσεων πανικού. Ο καταναλωτισμός, η προσήλωση και η εξάρτηση του ανθρώπου από τα υλικά αγαθά. Η γοητεία που ασκούν πάνω του η εξουσία που νομίζει ότι του προσφέρουν και η καθημερινή προσπάθεια να τα αποκτήσει δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση των κρίσεων και άλλων προβλημάτων υγείας.
Τα ακριβή αίτια της εμφάνισης των κρίσεων πανικού δεν έχουν κατανοηθεί ακόμα πλήρως. Αυτό που είναι γενικά αποδεκτό είναι ότι συνδέονται με τα επίπεδα άγχους και την ικανότητα του ατόμου να το διαχειριστεί. Επίσης γίνεται αναφορά σε διαταραχές στο επίπεδο των νευροδιαβιβαστών στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως της σεροτονίνης και νορανδρεναλίνης που διευκολύνουν την εμφάνισή τους. Πολλές φορές οι κρίσεις πανικού συνδέονται με άλλες περιπτώσεις φοβίας, όπως είναι η αγοραφοβία, κοινωνική φοβία κ.α. ή και με σωματικές ασθένειες π.χ. τον υπερθυρεοειδισμό.
Η κληρονομικότητα είναι ακόμα ένας παράγοντας που επηρεάζει την εμφάνιση των κρίσεων. Έχει διαπιστωθεί από έρευνες ότι τα παιδιά γονιών που παρουσιάζουν κρίσεις πανικού έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν τη διαταραχή.
Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας
Τα «αγαθά» που έχουν πραγματική αξία για τον άνθρωπο, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά και την υγεία του, είναι η εσωτερική ειρήνη, η ηρεμία, η αισιοδοξία, ο σεβασμός, η ικανότητά του να επικεντρώνεται στο παρόν, ν’ αγαπά και να προσφέρει. Όλα όσα δηλαδή δεν αγοράζονται, αλλά κερδίζονται σαν αποτέλεσμα εργασίας με τον ίδιο τον εαυτό του. Προσηλωθείτε σ’ αυτή την προσπάθεια.
1) Στη διάρκεια της κρίσης σταματάτε αυτό που κάνετε και μείνετε εκεί που είστε.
2) Προσπαθήστε να αναπνέετε αργά, βαθιά και σταθερά παρακολουθώντας την εισπνοή και εκπνοή σας.
3) Προσπαθήστε να φέρετε στο μυαλό σας εικόνες με ευχάριστο περιεχόμενο.
4) Ηρεμήστε τον εαυτό σας υπενθυμίζοντάς τον ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι περαστικό που δεν σας απειλεί.
5) Αν η κρίση πανικού είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης κάποιων συγκεκριμένων παραγόντων π.χ. ειδικές φοβίες, κλειστοφοβία κ.α. απομακρυνθείτε από αυτούς.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού γίνεται με φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ψυχοθεραπευτική υποστήριξη. Μια άλλη μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή, είτε από μόνη της, είναι ο βελονισμός. Ο συνδυασμός με τη φαρμακευτική αγωγή μάς επιτρέπει να μειώσουμε τις δόσεις των φαρμάκων περιορίζοντας έτσι τις παρενέργειές τους. Με το βελονισμό ρυθμίζουμε την κυκλοφορία της ενέργειας μέσα στον οργανισμό από την οποία εξαρτάται η καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και γενικά του σώματός μας. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται αποτελεσματικά το άγχος και η κατάθλιψη που προκαλούν τις κρίσεις πανικού. Επίσης ο βελονισμός από μόνος το δεν έχει παρενέργειες.
*Ψυχίατρος-Βελονιστής
