40% των ενηλίκων, κυρίως των ανδρών, ροχαλίζει
Το ροχαλητό είναι η αιτία για πολλές «λευκές» νύχτες, για αρκετούς συζυγικούς καβγάδες, για ξεχωριστές κρεβατοκάμαρες σε κατά τα άλλα αγαπημένα ζευγάρια, αλλά και για ημέρες που νιώθουμε κουρασμένοι και χωρίς καθόλου ενέργεια, έχουμε πονοκέφαλο, ξηροστομία, υπνηλία…
Υπολογίζεται ότι μπορεί ακόμα και 40% των ενηλίκων, κυρίως των ανδρών, να ροχαλίζουν. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή όταν ξαπλώνουμε να κοιμηθούμε χαλαρώνουν όλοι οι μύες του σώματος και μεταξύ αυτών και εκείνοι που βρίσκονται στο πίσω μέρος του στόματος και του ρινοφάρυγγα, με αποτέλεσμα να στενεύει η δίοδος του αέρα και καθώς αυτός περνάει κατά τη διαδικασία της αναπνοής να παράγεται ένας θόρυβος που δεν είναι άλλος από το ροχαλητό.
Σε κάποιες περιπτώσεις το ροχαλητό, όταν συνοδεύεται από διακοπή της αναπνοής, μπορεί να υποκρύπτει κάποιο σοβαρότερο πρόβλημα, όπως η υπνική άπνοια, που συνδέεται και με άλλα σοβαρότερα θέματα στο μέλλον.
Γιατί ροχαλίζουμε;
Οι ειδικοί δεν μπορούν να εξηγήσουν απόλυτα το γιατί ροχαλίζει ή δεν ροχαλίζει κάποιος. Τα παιδιά θεωρείται ότι ροχαλίζουν επειδή έχουν αμυγδαλές ή κρεατάκια και γι’ αυτό μπορεί να χρειαστεί και να χειρουργηθούν. Όσον αφορά τους ενηλίκους, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης του ροχαλητού. Τέτοιοι είναι το αυξημένο σωματικό βάρος, το κάπνισμα, κάποια φάρμακα, η μεγάλη γλώσσα, οι υπερμεγέθεις αμυγδαλές, η κατατομή του προσώπου ή κάποιοι πολύποδες στη μύτη.
Πώς θα σταματήσει το ροχαλητό;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες και συνήθειες που επιδεινώνουν τόσο το ροχαλητό όσο και τα επεισόδια της άπνοιας στη διάρκεια του ύπνου. Ας σταματήσουμε λοιπόν να σκουντάμε τον σύντροφό μας ώστε να ξυπνήσει, να αλλάξει πλευρό ή να πάει στο σαλόνι για να μην τον ακούμε πια να ροχαλίζει και ας ακολουθήσουμε άλλες μεθόδους που φαίνονται πιο αποτελεσματικές. Έτσι, για να σταματήσει κάποιος να ροχαλίζει στον ύπνο του είναι σκόπιμο:
·να αποφεύγει το βράδυ το αλκοόλ και τα ηρεμιστικά
·να τρώει νωρίς το βράδυ και να προτιμά ελαφριά πιάτα
·να περιορίσει ή και να κόψει τελείως το κάπνισμα
·να μην κουράζεται πολύ στη διάρκεια της ημέρας
·να μην κοιμάται ανάσκελα, αλλά στο πλάι. Αν όμως προτιμά την ύπτια θέση, να χρησιμοποιεί ένα μαξιλάρι που να τον βοηθά να έχει το λαιμό του τεντωμένο και όχι σε κάμψη.
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο ρινικό έμπλαστρο που βοηθά στο να είναι πιο ανοιχτή η μύτη και να γίνεται πιο απρόσκοπτα η αναπνοή. Αν πάλι τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αρκετό, υπάρχει και η λύση της μικροχειρουργικής επέμβασης, που είναι μια μικρή πλαστική στην υπερώα και βοηθά στο να αντιμετωπιστεί το απλό ροχαλητό, που όμως δεν συνοδεύεται από άπνοια. Ακριβώς επειδή το ροχαλητό είναι εκνευριστικό και ενοχλητικό, υπάρχουν κατά καιρούς διάφορες έρευνες που προσπαθούν να βρουν τρόπους αντιμετώπισής του (συσκευές, χάπια, μικροεπεμβάσεις).
Πότε είναι ανησυχητικό;
Όταν το ροχαλητό συνοδεύεται από διακοπή της αναπνοής και από ανήσυχο ύπνο. Τότε πρόκειται για υπνική άπνοια. Παρατηρείται συνήθως σε άνδρες μέσης ηλικίας και αν δεν το καταλάβουν οι ίδιοι, τους επισημαίνει συνήθως ο σύντροφός τους τα συμπτώματα. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι διακόπτεται η αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα, επειδή φράσσεται για κάποιον λόγο ο αεραγωγός. Όταν διακόπτεται η αναπνοή, ο οργανισμός, για να την αποκαταστήσει, θυσιάζει τον ύπνο και οδηγείται σε αφύπνιση. Ο ασθενής περνάει από τον βαθύ ύπνο στον ελαφρύ, αλλά πριν ξυπνήσει τελείως η αναπνοή επανέρχεται και ξαναβυθίζεται. Αυτές οι μικροαφυπνίσεις συνεχίζονται πολλές φορές στη διάρκεια της νύχτας (συνήθως από 150 ως 300 φορές) και είναι σαν ένα τηλέφωνο που χτυπά δίπλα στο αφτί του ανθρώπου που κοιμάται και πριν προλάβει να καλοξυπνήσει για να απαντήσει, αυτό σταματά να χτυπά. Η υπνική άπνοια όμως γίνεται αντιληπτή και επειδή το πρωί ο ασθενής μπορεί να έχει πονοκέφαλο, να νιώθει κούραση και νύστα, να έχει αρρυθμίες κ.ά. Η υπνική άπνοια είναι όμως ακόμα πιο επικίνδυνη αφού μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για το μέλλον, όπως είναι η αρτηριακή και πνευμονική υπέρταση, η αναπνευστική ανεπάρκεια, η στεφανιαία νόσος, τα αγγειακά και εγκεφαλικά επεισόδια και οι σεξουαλικές διαταραχές.
Μπορεί να έχει κάποιος σύνδρομο άπνοιας του ύπνου;
Είναι πιο πιθανό να έχει υπνική άπνοια ένας άνδρας μέσης ηλικίας και κυρίως αν είναι παχύσαρκος, έχει σαγόνι που μπαίνει προς τα μέσα ή κοντό και χοντρό λαιμό. Οι ειδικοί μάλιστα εξηγούν ότι όταν ένας άνθρωπος έχει περίμετρο λαιμού πάνω από 40 εκατοστά είναι ύποπτος για άπνοια, αν δε το νούμερο αυτό φτάνει τα 43 εκατοστά, τότε η πιθανότητα γίνεται σχεδόν βεβαιότητα. Ο μόνος σίγουρος τρόπος διάγνωσης του συνδρόμου είναι η μελέτη ύπνου, η οποία γίνεται στα εργαστήρια μελέτης ύπνου που διαθέτουν αρκετά δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας και τα οποία συντονίζουν πνευμονολόγοι. Η μελέτη ύπνου γίνεται είτε στο ειδικό κέντρο είτε στο σπίτι του ασθενούς, ο οποίος συνδέεται με ειδικά μηχανήματα που κάνουν εγκεφαλογράφημα, καταγραφή της αναπνοής, της καρδιακής λειτουργίας και της οξυγόνωσης του οργανισμού στη διάρκεια του ύπνου. Οι μετρήσεις αυτές καταγράφονται σε υπολογιστή και ο πνευμονολόγος τις συνεκτιμά μαζί με το ιστορικό του ασθενούς, την αναπνευστική του λειτουργία, που ελέγχει με σπιρομέτρηση, και τα αποτελέσματα από τις εξετάσεις αίματος που γίνονται για να ελεγχθούν τα αέρια του αίματος. Αν διαγνωστεί υπνική άπνοια, ο γιατρός θα συστήσει απώλεια βάρους στους υπέρβαρους, καθώς και μια ειδική μάσκα που εφαρμόζεται στο πρόσωπο στη διάρκεια του ύπνου και βοηθά στην αναπνοή.
Από το vita.gr με στοιχεία από τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγο-κλινικό φαρμακολόγο
