Το τζίντζερ (πιπερόριζα) προέρχεται από τη ρίζα του τροπικού φυτού Zingiber officinale και χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική λόγω της πικάντικης γεύσης του. Χρησιμοποιείται, επίσης, ως αρωματικό σε τρόφιμα, ποτά, σαπούνια και καλλυντικά. Το φυτό είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες που μπορούν να προωθήσουν την υγεία και την ευεξία σας. Η τζιντζερόλη, η ουσία που δίνει την πικάντικη γεύση, θεωρείται ότι μειώνει τον κίνδυνο μολύνσεων.
Ένας εύκολος τρόπος να βάλετε το τζίντζερ στη ζωή σας είναι να προσθέτετε μικρά κομματάκια σε ζεστό νερό και στη συνέχεια να απολαύσετε το ρόφημα, ζεστό ή κρύο. Μπορείτε να φτιάξετε ρόφημα με τζίντζερ ως εξής: Τρίψτε 1 κουταλάκι του γλυκού (ή περισσότερο) από τη ρίζα του φυτού και ρίξτε το σε μια κούπα ζεστό νερό. Αφήστε το νερό να τραβήξει το τζίντζερ για 5-10 λεπτά και σουρώστε για να απομακρύνετε τα κομμάτια του τζίντζερ. Μπορείτε να προσθέσετε λεμόνι, το οποίο είναι ένα φυσικό αντιοξειδωτικό και ο χυμός του ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό το ρόφημα είναι ιδανικό για τις πρωινές ώρες, καθώς βοηθάει στην αποτοξίνωση του σώματος και δημιουργεί μια αίσθηση ευεξίας. Πολλά προϊόντα περιέχουν τζίντζερ ή γεύση τζίντζερ, αλλά θα έχετε περισσότερα οφέλη από το ρόφημα που θα κάνετε εσείς οι ίδιοι. Το φρέσκο τζίντζερ είναι η καλύτερη πηγή σας.
Το τζίντζερ χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής για τη ναυτία μετά από χειρουργική επέμβαση καθώς και τη ναυτία που προκαλείται από την κίνηση, τη χημειοθεραπεία ή την εγκυμοσύνη. Επίσης, χρησιμοποιείται στην περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της οστεοαρθρίτιδας αλλά είναι άγνωστο αν πραγματικά βοηθάει σε αυτές τις παθήσεις. Χρησιμοποιείται εκτενώς στην Αγιουρβέδα, την παραδοσιακή ιατρική της Ινδίας για την πρόληψη της υπερβολικής πήξης του αίματος (δηλαδή της θρόμβωσης), τη μείωση της χοληστερόλης και την καταπολέμηση της αρθρίτιδας. Στην αραβική ιατρική, το τζίντζερ θεωρείται αφροδισιακό [1]. Μερικοί άνθρωποι το χρησιμοποιούν με νερό και λεμόνι ως αποτοξίνωση.
Οι συνήθεις μορφές του τζίντζερ περιλαμβάνουν φρέσκια ή αποξηραμένη ρίζα, σκόνη (ως μπαχαρικό), ταμπλέτες, κάψουλες, αιθέρια έλαια, εκχύλισμα, σιρόπι, βάμμα και τσάι. Παρακάτω συνοψίζονται οι ιδιότητες του τζίντζερ που θεωρούνται πιο σημαντικές για την υγεία. Όπως συμβαίνει και με πολλά βότανα και φυτικά ροφήματα, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθούν καλύτερα οι ευεργετικές του ιδιότητες.
1.Αντιφλεγμονώδης δράση
Η φλεγμονή είναι μια από τις φυσικές λειτουργίες αυτοσυντήρησης του σώματός μας, ωστόσο τα μικρόβια, τα χημικά και η κακή διατροφή μπορούν να προκαλέσουν υπερβολική φλεγμονώδη αντίδραση. Το τζίντζερ φαίνεται να μετριάζει τη φλεγμονή στα πειραματόζωα. Μία εργαστηριακή μελέτη κυττάρων διαπίστωσε ότι μπορεί να μειώσει τις αλλεργικές αντιδράσεις, στις οποίες η φλεγμονή παίζει κάποιο ρόλο. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που λάμβαναν καθημερινά συμπληρώματα τζίντζερ είχαν λιγότερο μυϊκό πόνο μετά την άσκηση. Ο μυϊκός πόνος μπορεί να συνδέεται με τη φλεγμονή [2].
2.Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του τζίντζερ μπορούν να βοηθήσουν σε διάφορες παθήσεις [3]. Τα αντιοξειδωτικά καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν οξειδωτικό στρες και βλάπτουν τα κύτταρα. Το σώμα μας κατασκευάζει αντιοξειδωτικά ένζυμα αλλά η κακή διατροφή, το αλκοόλ, το κάπνισμα και το χρόνιο στρες μπορεί να είναι αιτία για μια μεγάλη παραγωγή ελευθέρων ριζών. Η κατανάλωση τροφών και ροφημάτων που περιέχουν αντιοξειδωτικά, όπως είναι το τζίντζερ με λεμόνι, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του οξειδωτικού στρες το οποίο είναι μια κοινή συνισταμένη για πολλές παθήσεις. Για παράδειγμα, μια μελέτη βρήκε ότι το τζίντζερ -μαζί με άλλα δύο βότανα- μπόρεσε να αποτρέψει ή να επιβραδύνει την νεφρική ανεπάρκεια σε αρσενικά ποντίκια [4].
3.Μειώνει το σάκχαρο και τη χοληστερόλη
Πρόσφατα, το τζίντζερ εντάχθηκε στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική ως φυσική θεραπεία για καρδιαγγειακές παθήσεων. Ωστόσο, οι πληροφορίες σχετικά με τον μηχανισμό δράσης του είναι περιορισμένες. Ορισμένα ευρήματα δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από χρόνιο διαβήτη. Για παράδειγμα, μία μελέτη βρήκε ότι το τζίντζερ βελτίωσε το σάκχαρο στο αίμα νηστείας σε διαβητικά άτομα [5]. Επίσης, μια μελέτη που περιέλαβε δύο ποικιλίες αρουραίων με υψηλή χοληστερόλη έδειξε ότι το τζίντζερ μείωσε ορισμένους δείκτες καρδιακών παθήσεων όπως είναι η δραστηριότητα της αργινάσης, η LDL («κακή») χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια.
4.Βοηθάει στο αδυνάτισμα
Το τζίντζερ με νερό και λεμόνι μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση της απώλειας βάρους όταν συνδυάζεται με μια υγιεινή διατροφή και άσκηση. Μια μελέτη έδειξε ότι κατέστειλε την παχυσαρκία σε αρουραίους που ακολουθούσαν δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Οι αρουραίοι που υποβλήθηκαν σε αγωγή με τζιντζερόλη ενώ λάμβαναν μια διατροφή υψηλών λιπαρών μείωσαν τα επίπεδα γλυκόζης, το σωματικό βάρος, τη λεπτίνη και την ινσουλίνη, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου [7]. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνδρες που έπιναν ένα ζεστό ρόφημα τζίντζερ μετά το φαγητό ένιωθαν πιο πλήρεις. Επειδή το τζίντζερ μπορεί να μετριάζει το σάκχαρο τους αίματος, ενδέχεται να αποτρέπει από την υπερκατανάλωση τροφής.
5.Κατά της ναυτίας
Το τζίντζερ με λεμόνι είναι μια δημοφιλής φυσική θεραπεία σε όλο τον κόσμο για τη δυσπεψία, τον εμετό και τη ναυτία. Οι μελέτες ωστόσο είναι ασαφείς ως προς το πόσο αποτελεσματικό είναι. Μία μελέτη βρήκε ότι τα στοιχεία υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα του τζίντζερ για τη αντιμετώπιση της ναυτίας κατά την εγκυμοσύνη, αλλά μπορεί να υπάρχουν κίνδυνοι για την ασφάλεια σε ορισμένες γυναίκες [8]. Μια συστηματική ανασκόπηση των μελετών, ωστόσο, δεν βρήκε καμία δυσμενή επίδραση από την κατανάλωση τζίντζερ σε έγκυες γυναίκες ή στα νεογνά [9].
6.Τονωτικό του ανοσοποιητικού
Το τζίντζερ έχει αντιική δράση και μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη πολλών βακτηρίων. Το ρόφημα και τα άλλα προϊόντα του βοτάνου (π.χ. παστίλιες), αποτελούν μια δημοφιλή φυσική θεραπεία ως τονωτικό του ανοσοποιητικού. Η ουσία στο βότανο που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου των μολύνσεων είναι η τζιντζερόλη η οποία είναι αποτελεσματική έναντι των στοματικών βακτηρίων που συνδέονται με την ουλίτιδα. Το φρέσκο τζίντζερ μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικό έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) που αποτελεί μια συνήθη αιτία αναπνευστικών λοιμώξεων [10].
Πιθανές παρενέργειες
Η κατανάλωση του βοτάνου είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, το τζίντζερ καλό είναι να μη συνδυάζεται με αντιπηκτικά σκευάσματα καθώς μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητά τους. Επίσης, μια υπερβολική δοσολογία όπως η κατανάλωση πάνω από 4 γραμμάρια ημερησίως μπορεί προκαλέσει φούσκωμα, πόνους στην κοιλιά, διάρροια ή καούρες, ρέψιμο και γενική δυσφορία στο στομάχι. Ορισμένες γυναίκες έχουν αναφέρει μεγαλύτερη εμμηνορροϊκή αιμορραγία όταν λαμβάνουν τζίντζερ.
Υπάρχει κάποια ανησυχία ότι το τζίντζερ, κατά την εγκυμοσύνη, μπορεί να επηρεάσει τις ορμόνες της μητέρας ή του εμβρύου ή να αυξήσει τον κίνδυνο να γεννηθεί ένα μωρό πρόωρα. Υπάρχει στη βιβλιογραφία μια αναφορά αποβολής κατά τη διάρκεια της 12ης εβδομάδας της εγκυμοσύνης σε μια γυναίκα που χρησιμοποιούσε τζίντζερ για την πρωινή αδιαθεσία αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η αυτή ήταν η αιτία. Οι περισσότερες μελέτες σε έγκυες γυναίκες δείχνουν ότι το τζίντζερ μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια για την πρωινή αδιαθεσία χωρίς να βλάψει το μωρό.
Ο κίνδυνος σοβαρών δυσπλασιών σε βρέφη γυναικών που λαμβάνουν τζίντζερ δεν φαίνεται να είναι υψηλότερος από το συνηθισμένο ποσοστό 1-3%. Επίσης, δεν φαίνεται να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού ή χαμηλού βάρους γέννησης. Επειδή όμως υπάρχει κάποια ανησυχία ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, η συμβουλή είναι να μην γίνεται χρήση κοντά στην ημερομηνία του τοκετού. Πριν χρησιμοποιήσετε τζίντζερ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συζητήστε το με το γιατρό σας.
