Ποιος είπε ότι οι αλλεργίες είναι σήμα κατατεθέν της άνοιξης; Κάθε εποχή έχει τις αλλεργίες της. Το καλοκαίρι να δείτε… Που το θερμόμετρο ανεβαίνει στα ύψη…
Η κνίδωση (φαγούρα) είναι αλλεργική αντίδραση που εμφανίζεται στο δέρμα και συχνά εμφανίζεται για πρώτη φορά το καλοκαίρι ή παρουσιάζει εξάρσεις, λόγω και της αυξημένης περιβαλλοντικής θερμοκρασίας, ιδιαίτερα σε ημέρες καύσωνα. Συγκεκριμένες μορφές κνίδωσης προκαλούνται από έντομα ή άλλα ζωικά είδη, καθώς και αγριόχορτα που αφθονούν στο φυσικό μας περιβάλλον. Φρούτα και λαχανικά, που καταναλώνονται μόνο ή κυρίως το καλοκαίρι είναι δυνατόν επίσης να προκαλέσουν κνίδωση και πιο σπάνια γενικευμένες αντιδράσεις (συστηματική αναφυλαξία έως και αλλεργικό σοκ). Αυτή την εποχή γενικευμένη ή συστηματική αναφυλαξία μπορεί να συμβεί και με νυγμούς (τσιμπήματα) σφήκας ή μέλισσας, αλλά και από ορισμένα πιο ασυνήθιστα αίτια.
Μην τρώτε κάτι πριν το ερευνήσετε…
Τρεις μεγάλες κατηγορίες συστηματικής αναφυλαξίας χαρακτηρίζονται από εποχική έξαρση το καλοκαίρι: τροφοεξαρτώμενη αναφυλαξία από εποχικά τρόφιμα ή θαλασσινά, ορισμένες φυσικές κνιδώσεις κα συστηματική αναφυλαξία από τσιμπήματα υμενοπτέρων ή μετά από άσκηση.
Ορισμένα τρόφιμα που καταναλώνονται το καλοκαίρι (όπως θαλασσινά, καθώς επίσης και εποχικά φρούτα, όπως σταφύλια, σύκα, φράουλες, βερίκοκα, ροδάκινα, ρόδια, κ.ά.), ενοχοποιούνται πιο συχνά για αλλεργικές αντιδράσεις. Ακόμη και μη εποχικά τρόφιμα, όπως ξηροί καρποί, μπορεί να εμφανίσουν καλοκαιρινή έξαρση, αφού χρησιμοποιούνται ευρύτατα στη βιομηχανία των παγωτών των οποίων η κατανάλωση αυξάνεται το καλοκαίρι. Πρακτικό μήνυμα για τους ήδη αλλεργικούς σε τρόφιμα: «μην τρώτε ποτέ κάτι εάν πρώτα δεν ερευνήσετε το ακριβές περιεχόμενό του».
Ειδική μορφή συστηματικής αναφυλαξίας, που σχετίζεται με τη λήψη τροφής, αφορά νεαρά κυρίως άτομα (εφήβους και νεαρούς ενήλικες). Πρόκειται για αναφυλαξία που εμφανίζεται όταν ασκούνται μέχρι τέσσερις ώρες μετά από τη λήψη τροφής γενικά ή ειδικά μετά από την κατανάλωση συγκεκριμένου τροφίμου. Το στοιχείο που διακρίνει αυτή τη μορφή αναφυλαξίας, είναι το γεγονός ότι οι πάσχοντες δεν έχουν πρόβλημα εάν φάνε το ίδιο ακριβώς τρόφιμο χωρίς να ασκηθούν ή εάν ασκηθούν με άδειο στομάχι για τέσσερις τουλάχιστον ώρες μετά τη λήψη της τροφής αυτής.
Η άσκηση μπορεί από μόνη της (χωρίς τη λήψη τροφής) να προκαλέσει συμπτώματα που μιμούνται την αναφυλαξία σε άτομα που πάσχουν από μια, σχετικά σπάνια, μορφή κνίδωσης, τη χολινεργική (λόγω ζέστης). Η κνίδωση αυτή σχετίζεται με την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, που προκαλείται από την άσκηση και τα συμπτώματα είναι πιο έντονα όταν η άσκηση συνδυάζεται και με αυξημένη περιβαλλοντική θερμοκρασία. Εκτός από την κνίδωση – που αφορά περισσότερο στα καλυμμένα από ρούχα μέρη του σώματος- μπορεί να εμφανισθεί και δύσπνοια, αίσθημα ζάλης ή «θολούρας», υπόταση, ακόμη και ναυτία ή τάση προς εμετό.
Αλλεργία με την πτώση της θερμοκρασίας
Η κνίδωση από ψύχος είναι το αντίθετο της χολινεργικής κνίδωσης, αφού εμφανίζεται όταν πέφτει η θερμοκρασία του σώματος. Για παράδειγμα, κατά την κολύμβηση σε κρύα νερά το καλοκαίρι, η κνίδωση γενικεύεται σε ολόκληρο το σώμα και δυνατόν να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης, ακόμη και απώλεια αισθήσεων (εικόνα αλλεργικού σοκ) με κίνδυνο πνιγμού του πάσχοντα, εάν τυχόν κολυμπάει μόνος.
Τα τσιμπήματα….
Το καλοκαίρι είναι η εποχή που εμφανίζονται οι πιο πολλές αναφυλακτικές αντιδράσεις από νυγμούς («τσίμπημα») υμενοπτέρων, δηλαδή μέλισσας και σφηκών. Ο λόγος είναι απλός: οι κοινότητες των εντόμων αυτών έχουν πολλαπλασιασθεί, ενώ οι άνθρωποι περνούν περισσότερες ώρες στην εξοχή. Αναφυλαξία από το δηλητήριο των εντόμων αυτών συμβαίνει σε άτομα που έχουν ξανατσιμπηθεί από το ίδιο έντομο στο παρελθόν, έστω κι αν δεν έχουν εμφανίσει αντίδραση ποτέ.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αλλεργικός (δηλαδή να πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα ή αλλεργικό έκζεμα) για να ευαισθητοποιηθεί στο δηλητήριο των υμενοπτέρων. Αλλεργικά και μη άτομα έχουν την ίδια πιθανότητα (μικρή μεν αλλά υπαρκτή) να ευαισθητοποιηθούν μετά από κάποιο τσίμπημα. Οι μόνοι που δεν κινδυνεύουν είναι όσοι δεν έχουν, με βεβαιότητα, τσιμπηθεί ποτέ στο παρελθόν. Η συστηματική αναφυλαξία από το τσίμπημα υμενοπτέρων δυνατόν να οδηγήσει ακόμη και σε θανατηφόρο αναφυλακτικό σοκ.
